Help ik heb een schimmelnagel! (onychomycose)

Onychomycose, beter bekend als een schimmelinfectie van de nagels, treft zowel de nagels van de handen als de voeten. De infectie nestelt zich in de nagelplaat of het nagelbed en kan leiden tot verdikking van het nagelbed (subunguale hyperkeratose), gedeeltelijk loslaten van de nagel (onycholyse) en verdikking van de nagel. Vaak gaat dit gepaard met een gelige verkleuring van de nagelplaat. In de meeste gevallen is onychomycose onschuldig en is er geen dringende medische noodzaak voor behandeling. Een gespecialiseerde voetverzorger kan echter de ongemakken verminderen door de nagelplaat dunner te frezen en te reinigen.Wanneer een onychomycose langdurig aanwezig is, kan de nagelplaat volledig worden aangetast en zelfs beschadigd raken. Dit kan leiden tot klachten zoals pijn en ongemak.

Wat zijn schimmels?

Schimmels zijn organismen die zelf geen organische stoffen kunnen aanmaken. In plaats daarvan halen ze voedingsstoffen uit planten en andere organismen. Er bestaan ongeveer 250.000 verschillende soorten schimmels. Wanneer schimmels groeien zonder levend weefsel aan te tasten, worden ze saprofyten genoemd. Als hun groei ten koste gaat van andere levende organismen, spreken we van een parasitaire levenswijze.

Schimmels kunnen bij mensen verschillende infecties veroorzaken.

In de meeste gevallen wordt onychomycose (nagelschimmel) veroorzaakt door dermatofyten. Dermatofyten zijn schimmels die meestal oppervlakkige infecties van de huid en nagels veroorzaken.

Daarnaast kunnen ook gisten, zoals Candida, en non-dermatofyten (schimmels die niet leven van keratine, een lichaamseigen eiwit dat voorkomt in de huid en nagels) een rol spelen bij het ontstaan van onychomycose.

Hoe dringt een schimmel de teennagels binnen?

Een schimmel kan op diverse manieren de nagelplaat binnendringen. Dit kan via de nagelwal aan de zijkanten van de nagel, via de onderkant, het vrije uiteinde of zelfs via de bovenzijde van de nagelplaat. Zodra de schimmel zich een weg naar binnen heeft gebaand, begint hij te groeien.

uit tot een uitgebreid netwerk dat kleine holtes en kanalen in de nagelplaat vormt. Hierdoor verkleurt de nagel vaak naar een gelig-witte, bruine of zelfs zwarte tint. Bij langdurige infecties, waarbij de volledige nagelplaat wordt aangetast, kan de nagel uiteindelijk verkruimelen of volledig worden vernietigd. Daarnaast kan er een ophoping van keratine onder de nagel ontstaan.

De meest voorkomende is de distel en laterale subunguale onychomycose: De schimmel kan onder de nagel binnendringen via de zijkanten of het nageluiteinde. Daarna verspreid de schimmel zich en vormt gelige of witte vlekken of lijnen die doorgroeien.Oranje-bruine en zwarte verkleuringen kunnen optreden, terwijl subunguale hyperkeratose zich ontwikkelt. Dit zorgt ervoor dat de nagelplaat omhoog wordt geduwd, wat uiteindelijk kan leiden tot het loslaten van de nagel. Daarnaast kan de nagelplaat gaan scheuren, dikker worden en zelfs volledig worden vernietigd.

Oppervlakkige witte onychomycose komt minder vaak voor. Bij deze vorm van infectie boren schimmels kleine gaten in de nagelplaat en dringen ze naar binnen. Dit resulteert in scherp afgebakende witte vlekken op het bovenste deel van de nagelplaat. Het oppervlak van de nagel wordt krijtwit, ruw en brokkelig.

Wat zijn de verschijnselen van een voetschimmel.

Schilfertjes, kloven tussen de tenen. Soms jeuk. Rode schilferige plekken op de voetzool of aan de rand van de voet. Soms ook vervelling van vingers en handpalm (overgevoeligheidsreactie op de schimmel).

Waarom ontstaan schimmels?

Schimmels kunnen zich ontwikkelen door verschillende factoren die de natuurlijke bescherming van de huid aantasten. Hieronder enkele veelvoorkomende oorzaken:

• Verminderde bescherming van de huid door irritatie of beschadiging.
• Te vaak wassen met zeep, waardoor de beschermende vetzuren op de huid verdwijnen.
• Een verminderde weerstand, bijvoorbeeld bij diabetes, ouderen of mensen met HIV.
• Beschadiging van de nagel, het nagelbed of de nagelriem.
• Een vochtige en warme omgeving, zoals zweetvoeten.
• Slechte doorbloeding van de huid door vaatproblemen.
• Overgroei van schimmels in combinatie met darmbacteriën.
• Gebruik van antibiotica, wat de balans van micro-organismen kan verstoren.
• Zeepresten op de huid bij onvoldoende afdrogen, met name van de voeten.
• Het dragen van synthetische sokken of schoenen van kunststof, wat de huid minder laat ademen.

Besmettelijkheid.

Schimmels zijn besmettelijk en kunnen gemakkelijk van persoon tot persoon worden overgedragen. Dit gebeurt vaak in openbare ruimtes waar mensen op blote voeten lopen, zoals zwembaden, sauna’s of gemeenschappelijke douches.

Adviezen.

• Was je voeten zonder zeep. Gebruik je toch zeep? Spoel deze dan zorgvuldig af om huidirritatie te voorkomen.
• Droog je voeten grondig af, vooral tussen de tenen. Overweeg een product zoals Gehwol voetpoeder om je voeten droog te houden en effectief schimmels te bestrijden.
• Draag dagelijks schone sokken, bij voorkeur van natuurlijke materialen zoals katoen. Kies voor ventilerende schoenen en wissel ze regelmatig af. Haal eventuele losse zolen uit je schoenen om ze goed te laten drogen.
• Gebruik altijd slippers in openbare ruimtes waar mensen op blote voeten lopen, zoals zwembaden of kleedkamers.
• Behandel je schoenen regelmatig met een schimmeldodende spray of poeder. De voetdeo-spray en voetpoeder van Gehwol zijn populaire keuzes en zeer effectief volgens gebruikers.

Behandeling van een onychomycose.

Een onychomycose, oftewel een schimmelnagel, moet voor optimale resultaten meestal worden behandeld met systemische medicatie. Deze medicatie remt de groei van schimmels, waardoor de infectie geleidelijk verdwijnt. Wel moet je rekening houden met het feit dat deze medicijnen belastend kunnen zijn voor de nieren en lever. Voorbeelden hiervan zijn terbinafine en itraconazol.  Voetschimmel wordt behandeld met een schimmelcrème of -zalfzalf. Voorbeeld Micronazolnitraat, Terbinafine crème, dactarin crème

Een gezonder alternatief is het gebruik van lokale middelen zoals nagellak, crèmes, pen of oliën. Deze producten veranderen het micromilieu van de nagel, waardoor de schimmelgroei wordt geremd. Echter, er bestaat geen snelle oplossing om van een schimmelnagel af te komen. Zelfs bij behandelingen waarbij de hele nagel wordt verwijderd, kan de schimmel in het nagelbed blijven zitten en de nieuwe nagel opnieuw infecteren terwijl deze groeit.

Het volledig uitgroeien van de schimmel vereist tijd. Sommige infecties kunnen 9 tot 15 maanden duren voordat ze volledig genezen zijn en er gezonde nagels zijn teruggegroeid.

De meeste lokale preparaten werken uitstekend en leveren prachtige resultaten op, mits je de discipline en het geduld hebt om de behandeling consistent vol te houden. Voorbeelden van dergelijke producten zijn tea tree olie, Nailner, Biorga, Vemedia en andere.

Houd er rekening mee dat hoe langer de schimmel aanwezig is geweest, hoe lastiger deze te bestrijden is en hoe langer het genezingsproces kan duren. Geduld, geduld en nog eens geduld!

Wat kan een gespecialiseerde voetverzorgster (medisch pedicure) voor u betekenen?

De nagel wordt zorgvuldig dunner gefreesd en zo kort mogelijk geknipt. Aangetaste delen worden zoveel mogelijk verwijderd. Dit zorgt niet alleen voor een verbeterd uiterlijk van de nagel, maar vermindert ook de verdikking (hypertrofie), waardoor pijn afneemt en het risico op drukplekken (decubitus) aanzienlijk kleiner wordt.